Αρχαιολογικοί χώροι νομού Μεσσηνίας

Ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος στην περιοχή του Νομού είναι ο χώρος της Αρχαίας Μεσσήνης, γνωστής από τις περιγραφές του αρχαίου περιηγητή Παυσανία. Κατά την περίοδο των ελληνιστικών (369 - 146 π.Χ.) και ρωμαϊκών χρόνων (146 π.Χ. - 330 μ.Χ.) χαρακτηριζόταν ως ελλαδική μεγαλούπολη και υπήρξε το κέντρο της αρχαίας Μεσσηνίας για διάστημα 700 χρόνων. Αποτελεί ένα σύνολο από κτίσματα και διαιρείται σε φυσικό, ιστορικό και σύγχρονο χώρο. Ο φυσικός χώρος είναι μια πεδιάδα 5.000- 6.000 στρεμμάτων νοτιοδυτικά των λόφων Ιθώμης και Εύας ενώ ο αρχαιολογικός, υποσύνολο του φυσικού, περιλαμβάνει αρκετά ευρήματα πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο επισκέπτης αξίζει να θαυμάσει την εντυπωσιακή οχύρωση της αρχαίας πόλης, με κυρίαρχη την Αρκαδική Πύλη και τους οκτώ Πύργους της καθώς και την Ακρόπολη με το αρχαίο ιερό και το βυζαντινό μοναστήρι του Βουλκάνου που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου Ιθώμη. Επιπλέον, υπάρχουν αρκετά δημόσια κτίρια πολιτικού και λατρευτικού χαρακτήρα όπως το Θέατρο, η Αγορά, το Στάδιο, το Ηρώο, η Κρήνη, οι Οικίες και οι Βυζαντινές Οικοδομικές Νησίδες. Ο σύγχρονος χώρος περιλαμβάνει το Μαυρομμάτι, που κτίστηκε πριν από το 1923 εντός των τειχών και σχεδόν πάνω στην αρχαία πόλη, και την Αρσινόη, σε ελάχιστη απόσταση από τα τείχη και τον Οδικό Άξονα που ενώνει τους δυο οικισμούς με το Μελιγαλά διαμέσου της Αρκαδικής Πύλης.
Σε περίοπτη θέση, ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα (θέση «Βάσσαι») ο οποίος συγκαταλέγεται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της U.N.E.SC.O. δίπλα στις Αιγυπτιακές Πυραμίδες, στον Παρθενώνα και άλλα μνημεία παγκόσμιας εμβέλειας. Κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα π.Χ (περίπου το 410π.Χ.) από τον Ικτίνο ο οποίος ήταν και ο αρχιτέκτονας του Παρθενώνα γι΄ αυτό και χαρακτηρίστηκε ως «ο δίδυμος Παρθενώνας». Είναι δωρικός περίπτερος, κτισμένος από ντόπιο ασβεστόλιθο. Στους κίονές του συνδυάζονται με αρμονία όλοι οι γνωστοί ρυθμοί της αρχαιότητας (ιωνικός, κορινθιακός, δωρικός) ενώ η ζωφόρος του ναού (η οποία βρίσκεται σήμερα στο μουσείο του Λονδίνου) αποτελεί έργο ενός γλύπτη της αρχαιότητας, του Αλκαμένη.
Τα ανάκτορα του βασιλιά της Πύλου Νέστορα αποτελούν ένα από τα καλύτερα μυκηναϊκά ανάκτορα που έχουν σωθεί και πιθανολογείται ότι κτίστηκαν το 13ο αιώνα π.Χ. Αποτελούν ένα υπερσύνολο μέσα στο οποίο εντάσσονται ποικίλα κτίρια μεταξύ των οποίων 105 ισόγεια διαμερίσματα και άλλοι χώροι. Η μεγάλη ορθογώνια «αίθουσα του θρόνου» με την κυκλική εστία, το λουτρό με τον πήλινο λουτήρα και οι αποθήκες με τα πολυάριθμα αποθηκευτικά αγγεία θεωρούνται ως τα πιο σημαντικά διαμερίσματά του. Τα κύρια κτίριά του είναι το νοτιοδυτικό, το κεντρικό, το βορειοανατολικό και οι αποθήκες οίνου, ελαίου και σιταριού ενώ υπάρχουν και κάποια μικρότερα κτίσματα. Στα ανάκτορα αυτά έχουν βρεθεί πολλές τοιχογραφίες που παριστάνουν λυράρηδες και γρύπες (σύμβολο της εξουσίας του Νέστορα), δάπεδα με γραπτές διακοσμήσεις ενώ ο επισκέπτης πρέπει να σταθεί και στις χίλιες πινακίδες όπου διασώζεται η δεύτερη πιο παλιά μορφή της γλώσσας μας, η αρχαία ελληνική διάλεκτος της Γραμμικής Γραφής Β΄.
Τα ταφικά μνημεία που χρονολογούνται την περίοδο της 2ης π.Χ. χιλιετίας, όπως οι Θολωτοί Τάφοι, είναι περίπλοκα κτίσματα που σύμφωνα πάντα με τους αρχαιολόγους γεννήθηκαν στη Μεσσηνία. Από εδώ, λοιπόν, ο Θολωτός Τάφος επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Ηπειρωτική Ελλάδα και έφθασε μέχρι και τις Μυκήνες. Οι πιο σημαντικοί από αυτούς θεωρούνται ο Θολωτός Τάφος στη Μάλθη που είναι ο πιο καλοδιατηρημένος της Ελλάδας, οι τέσσερις Θολωτοί Τάφοι στην Περιστεριά που χαρακτηρίζονται ως οι «Μυκήνες της Δυτικής Πελοποννήσου» (στο εσωτερικό των οποίων υπήρχαν πολλά αντικείμενα όπως κοσμήματα, είδη καθημερινής χρήσης κ.ά.), αυτός της Άνθειας, ο Θολωτός Τάφος του διαδόχου του Νέστορα Θρασυμήδη στη Βοϊδοκοιλιά, οι τρεις Θολωτοί Τάφοι στον Εγκλιανό και ο παλαιότερος της ηπειρωτικής χώρας στην τοποθεσία Οσμάναγα του Κορυφασίου.
Τέλος, κάποιοι άλλοι αρχαιολογικοί χώροι τους οποίους ο επισκέπτης αξίζει να επισκεφτεί είναι η περιοχή της Βοϊδοκοιλιάς, (η οποία κατοικήθηκε μέχρι το 2.700 π.Χ. από ανθρώπους της Νεολιθικής Εποχής) στην οποία σώζονται σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα όπως ο πρωτοελλαδικός οικισμός και ο μεσοελλαδικός τύμβος, τα Νιχώρια, τα οποία κατοικήθηκαν από τη Μεσοελλαδική Εποχή μέχρι και τα Βυζαντινά Χρόνια και σήμερα σώζονται εκεί διάφορα ταφικά μνημεία. Στα Ακοβίτικα (λίγο έξω από την κέντρο της Καλαμάτας) η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως δύο τεράστια μέγαρα με δύο ορόφους και ένα σύνολο από κτίρια που ανάγονται στο 3.000 π.Χ. και αποτελούν μία κατασκευή με προηγμένη αρχιτεκτονική. Εξίσου σημαντικής πολιτιστικής αξίας είναι και οι όρμοι του Αρχαίου Κορυφασίου (Δήμος Νέστορος) και του Διβαρίου καθώς εκεί υπάρχουν κατάλοιπα αρχαιοτήτων.

Πηγή: www.messinia.gr