Φυτοφάρμακα: ένοχα μεν, κυκλοφορούν δε...

Δεκάδες επικίνδυνες χημικές ουσίες, οι οποίες εμπεριέχονται στα φυτοφάρμακα και προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις, νευρολογικά συμπτώματα, ακόμα και μετάλλαξη του DNA ή καρκίνο, κυρίως του ήπατος, κυκλοφορούν νομίμως στην αγορά. Και τις καταναλώνουμε, βεβαίως, καθημερινά μέσω της τροφικής αλυσίδας. Πριν από λίγες ημέρες, η Ε.Ε. θεσμοθέτησε νέους, αυστηρότερους όρους για τη χρήση μιας χημικής ουσίας, δίνοντας όμως απαραίτητο χρόνο «προσαρμογής» στις εταιρείες ώστε να εξαντλήσουν τα αποθέματά τους. Ξεκίνησε, δηλαδή, τη διαδικασία απόσυρσης άλλων 22 ουσιών, από τις 500 που συνολικά χρησιμοποιούνται σήμερα για την παρασκευή φυτοφαρμάκων. Ωστόσο, άμεση απαγόρευση (μέσα στο 2009) επέβαλε μόνο για δύο: Για εκείνες που αποτελούν συστατικά των μυκητοκτόνων Carbendazim και Dinocap. Για τις υπόλοιπες, οι Βρυξέλλες οριοθέτησαν την κατάργησή τους για το 2018! Μέχρι τότε θα κυκλοφορούν ανεμπόδιστα εντός της Ε.Ε.! Ολες έχουν κριθεί ως καρκινογόνες, τοξικές για το αναπαραγωγικό σύστημα ή ότι προκαλούν διαταραχές στο ενδοκρινικό σύστημα, ακόμα και στη μικρότερη προβλεπόμενη δόση, βάσει των κοινοτικών οδηγιών, που ισχύουν. Οι περισσότερες από τις 22 ουσίες παράγονται από ευρωπαϊκούς γίγαντες της χημικής βιομημαχίας, όπως είναι η Bayer, η BASF κ.ά. Οσο, μάλιστα, διαρκούσαν οι συνομιλίες για τη έκδοση της οδηγίας, οι πιέσεις που ασκήθηκαν ήταν ασφυκτικές. Ο τζίρος άλλωστε αυτών των εταιρειών ανέρχεται σε εκατοντάδες δισ. ευρώ ετησίως και στελέχη της Κομισιόν θεωρούν ότι ο περιορισμός χρήσης των χημικών ουσιών θα προκαλέσει την απώλεια 20 έως 30 χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Στη χώρα μας βάσει παλαιότερων κανονισμών και οδηγιών έχουν ήδη αποσυρθεί πάνω από 236 δραστικές ουσίες, ενώ έχουν ανακληθεί συνολικά πάνω από 100 εντομοκτόνα, περίπου 90 μυκητοκτόνα, περισσότερα από 70 ζιζανιοκτόνα και άλλα πολλά. Ολα επειδή αποδείχθηκε ότι περιέχουν «άκρως επικίνδυνες ουσίες» για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, τα οποία όμως χρησιμοποιούσαμε αφειδώς! Σύμφωνα με τον Γρ. Νικολαΐδη, γ.γ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συνδέσμων Γεωπόνων (ΠΟΣΓ), «η χρήση φυτοφαρμάκων ευθύνεται για περίπου 300.000 κρούσματα σοβαρών και θανατηφόρων ασθενειών παγκοσμίως κάθε χρόνο». Πρόσφατες μάλιστα επιδημιολογικές μελέτες των ιατρικών σχολών Θεσ/νίκης και Πατρών εντοπίζουν στο 2% το ποσοστό των καρκίνων που έχουν ως αιτία χημικές ενώσεις που περιέχονται στα φυτοφάρμακα. Τα ποσοστά αυξάνονται σε αγροτικές περιοχές. Οι γεωργοί θα έχουν, ωστόσο, οικονομικές συνέπειες εξαιτίας των νέων ευρω-μέτρων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, η αγροτική παραγωγή θα μειωθεί κατά 400 έως και 700 εκατ. ευρώ εξαιτίας των καταστροφών που θα επέλθουν στις καλλιέργειες επειδή δεν θα υπάρχουν φυτοφάρμακα για να καταπολεμηθούν ασθένειες. Στα αμπέλια, η παραγωγή θα μειωθεί στο 10%-30% (18 έως 54 εκατ. ευρώ) εξαιτίας του βοτρύτη, που υποβαθμίζει την ποιότητα των σταφυλιών και στην ελαιοπαραγωγή, η οικονομική απώλεια θα κυμανθεί από 20% έως και 70% από τις επιπτώσεις ασθενειών όπως το κυκλοκόνιο ή ο δάκος.
Παρά τις όποιες συνέπειες που έχει η απαγόρευση χρήσης χημικών ουσιών, πολλοί είναι οι γεωργοί που καταφεύγουν στο παραεμπόριο για να προμηθευτούν πιο φθηνά -και ενίοτε πιο ισχυρά- φυτοφάρμακα. Σύμφωνα με έκθεση του Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας, περίπου 80.000 στρέμματα ψεκάζονται με λαθραία φυτοφάρμακα, ενώ ο τζίρος μόνο των τριών λαθραίων ζιζανιοκτόνων για το ρύζι ανήλθε (το 2007) στο ένα εκατ. ευρώ. Το πρόβλημα δεν καταγράφεται μόνο στην Ελλάδα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπολογίζεται ότι το 5%-7% των φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι παράνομο, ενώ από το εμπόριο παράνομων προϊόντων οι απώλειες από φορολογικά έσοδα είναι της τάξης των 21-30 εκατ. ευρώ ετησίως!

Πηγή: εφημερίδα Ελευθεροτυπία