3 Νοεμβρίου 2010

Η Μεσσηνία ανάμεσα στους «πυρήνες» φτώχειας και κοινωνικής ανισότητας

Πελοπόννησος, Ηπειρος, Δυτική Ελλάδα... Είναι οι ελληνικοί σκληροί «πυρήνες» φτώχειας και κοινωνικής ανισότητας. Τα χαμηλά εισοδήματα από απασχόληση, οι πολλοί ηλικιωμένοι και μοιραία η υψηλή συμμετοχή συντάξεων στο συνολικό εισόδημα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Ενας στους τρεις κατοίκους αυτών των περιφερειών (το 32,6% στην Πελοπόννησο, το 31,3% στην Ηπειρο, το 30,6% στη Δυτική Ελλάδα) αδυνατεί να ικανοποιήσει βασικές ανάγκες, ζει στο περιθώριο της κοινωνίας και αντιμετωπίζει συχνά σοβαρά προσωπικά προβλήματα (έλλειψη αυτοεκτίμησης και αυτοσεβασμού). Στον αντίποδα, η περιφέρεια της Αττικής με το μικρότερο ποσοστό φτώχειας (12%). Ο ερευνητής και διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής του ΕΚΚΕ κ. Διονύσης Μπαλούρδος, επιδιώκοντας να αποτυπώσει το φαινόμενο στην πλέον έντονη μορφή του, ανέλυσε τη φτώχεια και τις κοινωνικές ανισότητες στις τρεις περιφέρειες. Διαπίστωσε ότι πάνω από το 40% των γυναικών και των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών) είναι φτωχοί. Συγκεκριμένα, στην Αρτα φτωχοί είναι το 45% των γυναικών και το 42,9% των ανδρών, στην Αιτωλοακαρνανία το 40% των γυναικών και το 38,4% των ανδρών, στη Μεσσηνία το 40,6% των γυναικών και το 34,8% των ανδρών. Από τη φτώχεια κινδυνεύει το 52% των ηλικιωμένων στην Αρκαδία, το 49,8% στην Αρτα, το 48,6% στην Πρέβεζα, το 48,4% στη Μεσσηνία, το 47,4% στην Ηλεία... Η παιδική φτώχεια (παιδιά κάτω των 15 ετών) ανέρχεται στο 30% περίπου. Ειδικά, όμως, στην Αιτωλοακαρνανία και στην Αρκαδία αφορά το 42% και το 40,1% αντίστοιχα των παιδιών. Το πλουσιότερο 10% των κατοίκων κατέχει πάνω από το 25% του διαθέσιμου εισοδήματος των περιφερειών. Η απασχόληση είναι κυρίαρχος ανασταλτικός παράγοντας της φτώχειας. Φαίνεται όμως ότι δεν αποτελεί πανάκεια. Μεταξύ των εργαζομένων, το 34,8% στην Αρτα, το 33,7% στην Αιτωλοακαρνανία και το 31% στην Πρέβεζα ζουν στο όριο της φτώχειας ή κάτω από αυτό. Τον πλέον καθοριστικό και αποτελεσματικό παράγοντα προστασίας κατά της φτώχειας αποτελεί η εκπαίδευση. Η έρευνα στις εξεταζόμενες περιφέρειες έδειξε ότι ακόμη και στις περιπτώσεις αποφοίτων Λυκείου ή ΤΕΕ, το ποσοστό κινδύνου φτώχειας διαφοροποιείται έντονα συγκριτικά με όσους έχουν χαμηλότερη εκπαίδευση. Χαρακτηριστικά, στην Πελοπόννησο ο κίνδυνος φτώχειας ανέρχεται στο 59,2% για όσους δεν έχουν παρακολουθήσει εκπαίδευση και σε 23,6% για όσους είναι απόφοιτοι Λυκείου ή ΤΕΕ. Πλέον «σκληρούς πυρήνες» κοινωνικών ανισοτήτων και φτώχειας αποτελούν οι νομοί Μεσσηνίας, Πρεβέζης, Αρτης, Αιτωλοακαρνανίας. Οπως σημειώνει ο κ. Μπαλούρδος, τα άτομα που βρίσκονται κάτω από το όριο σχετικής φτώχειας, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα εξυπηρέτησης στοιχειωδών αναγκών τους. Δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε τρέχουσες υποχρεώσεις τους και αδυνατούν να αντιμετωπίσουν έκτακτες αλλά αναγκαίες δαπάνες. Αδυνατούν να κάνουν διακοπές και να θερμαίνουν σωστά τα σπίτια τους. Η φτώχεια πλήττει κυρίως τους ηλικιωμένους, οι ανάγκες των οποίων δεν καλύπτονται από το ανεπαρκές κοινωνικό κράτος της χώρας μας και οι οποίοι δεν βρίσκουν βοήθεια από άτυπα δίκτυα υποστήριξης, δηλ. άλλα μέλη της οικογένειας, συγγενείς ή γείτονες. Γι’ αυτό και όταν οι κάτοικοι των τριών περιφερειών ερωτώνται ποιο είναι το σπουδαιότερο πρόβλημα της περιοχής τους, η πλειονότητα αναφέρεται στην έλλειψη υγειονομικών υπηρεσιών. Η έλλειψη υγειονομικών υποδομών τονίζεται από το 68,5% των φτωχών στην Αρτα, το 65,8% των φτωχών στην Πρέβεζα, το 62,4% στην Αρκαδία και το 61,5% στην Αιτωλοακαρνανία... Αντίθετα, σε μεγαλύτερους και πιο πυκνοκατοικημένους νομούς, όπως ο νομός Ιωαννίνων στην Ηπειρο, Κορινθίας στην Πελοπόννησο και Ηλείας στη Δυτική Ελλάδα, αυτό που γίνεται αισθητό ότι λείπει είναι οι πολιτιστικές και εκπαιδευτικές υποδομές, που επιτρέπουν μια καλύτερη κοινωνική ζωή και επικοινωνία.

Πηγή: meropitopik