Φωτοβολταϊκά για αγρότες: επενδυτικές ευκαιρίες & κίνδυνοι

Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, επιχειρείται μια σημαντική αναδιανομή του πλούτου, με το δικαίωμα που δίνεται στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, να παράγουν ρεύμα από φωτοβολταϊκά. Όπως σε όλα τα επενδυτικά σχέδια υπάρχουν ευκαιρίες αλλά ελλοχεύουν και κίνδυνοι, παρούσης και της γνωστής κρατικής γραφειοκρατίας και προχειρότητας. Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι ο χρόνος που χρειάζονται οι αγρότες για να πάρουν όλες τις εγκρίσεις και που θα ξεπεράσει σχεδόν σίγουρα, τους έξι μήνες. Αυτό θα έχει ως συνέπεια να υπογράψουν σύμβαση αγοραπωλησίας με το ΔΕΣΜΗΕ, (εκεί κλειδώνει και ο ηλεκτρικός χώρος) μετά τον Ιανουάριο του 2011 που η τιμή της kw θα είναι 41,9 λεπτά και όχι 45 λεπτά που είναι σήμερα. Η μείωση είναι της τάξης του 7%. Μετά τη σύνδεση με το δίκτυο η αναπροσαρμογή της τιμής είναι στο 25% του ετήσιου πληθωρισμού. Οι τρεις μήνες που έδινε προτεραιότητα ο νόμος για τις ΑΠΕ στους αγρότες εξανεμίζεται, καθώς έχει περάσει πάνω από ένας μήνας αλλά το ΥΠΕΚΑ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν έχουν προχωρήσει στις ανάλογες υπουργικές αποφάσεις με αποτέλεσμα η ΔΕΗ να μην δέχεται ακόμη αιτήσεις από αγρότες. Θα πρέπει η ΠΑΣΕΓΕΣ άμεσα να ζητήσει τις ανάλογες παρατάσεις και τις υπουργικές αποφάσεις ώστε να προχωρήσουν απρόσκοπτα οι αγρότες στις επενδύσεις. Και θα πρέπει να λυθεί και το ζήτημα με τα εξ αδιαιρέτου κτήματα άμεσα, καθώς ο νόμος μιλά μόνο για ιδιόκτητα κτήματα και δεν έχει πρόβλεψη για τα εξ αδιαιρέτου αγροτεμάχια. Ένα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να προσέξουν οι επενδυτές είναι τα κτήματα να βρίσκονται κοντά σε δίκτυο μεταφοράς ρεύματος, και αν είναι δυνατόν σε δίκτυο μέσης τάσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορεί να συνδεθεί ένα φωτοβολταϊκό 100kw στο δίκτυο χαμηλής τάσης γιατί δεν το σηκώνει. Το κόστος σύνδεσης στο δίκτυο μέσης τάσης είναι κατά πολύ υψηλότερο. Ξεκινάει από τις έντεκα χιλιάδες ευρώ συν ΦΠΑ. Και όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση τόσο το κόστος αυξάνεται. Ένα έξτρα κόστος θα υπάρξει από την εισαγωγή του αγρότη στην έβδομη ασφαλιστική κατηγορία του ΟΓΑ, αυτόματα μόλις κάνει έναρξη εργασιών για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα η 7η κατηγορία έχει εισφορές 1318 ευρώ το χρόνο ενώ η πρώτη που βρίσκεται η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών έχει εισφορές 468 ευρώ το χρόνο. Ένα ζήτημα που δημιουργεί επίσης σημαντικό έξοδο, είναι το υψηλό κόστος τραπεζικού δανεισμού. Ήδη η Αγροτική μίλησε για επιτόκιο γύρω στο 8.5% που μαζί με την εισφορά ξεπερνά το 9%. Ένα ερωτηματικό για τους επενδυτές θα είναι και τι δάνειο ή leasing θα επιλέξουν. Με βάση το επιτόκιο χορηγήσεων της κάθε τράπεζας ή με βάση το euribor, το βασικό επιτόκιο του ευρώ. Για την κατασκευή του πάρκου θα χρειαστεί ένα 15 -25% ιδίας συμμετοχής (ανάλογα τη μορφή της χρηματοδότησης) συν το ΦΠΑ κάποιων εργασιών όπως χωματουργικά περίφραξη, αντικεραυνικά, οικίσκος, εργασίες παροχής υπηρεσιών, κάμερες ασφαλείας, ηλεκτρονικός εξοπλισμός παρακολούθησης παραγωγής κ.τ.λ. Για τα panels, τους inverters, και τον λοιπό εξοπλισμό παραγωγής υπάρχει απαλλαγή από το ΦΠΑ. Μεγάλη προσοχή να μη δοθούν προκαταβολές σε εταιρείες για την κατασκευή του πάρκου, πριν να υπογράψουν οι αγρότες με το ΔΕΣΜΗΕ. Επίσης προσοχή, να μην παραπλανόνται οι αγρότες από επιτήδειους που υπόσχονται σύνταξη φακέλων και αδειοδότηση γιατί μέχρι σήμερα δεν μπορούν να καταθέσουν καθώς δεν υπάρχουν οι ανάλογες υπουργικές αποφάσεις και η ΔΕΗ δε δέχεται αιτήσεις. Θα πρέπει να συμπεριλάβουν στο κόστος παραγωγής οι αγρότες, το κόστος της κατανάλωσης ρεύματος του πάρκου, της τηλεφωνικής γραμμής ή 3G, του λογιστή, της ηλεκτρονικής επίβλεψης και του ελέγχου του πάρκου, του καθαρισμού των πλαισίων, και της ασφάλειας του έργου. Αυτό το κόστος συνολικά κυμαίνεται από 6-11% της απόδοσης του πάρκου. Οι εταιρείες κατασκευής φωτοβολταϊκών πλαισίων εγγυώνται αποδόσεις έως 12 χρόνια για παραγωγή ισχύος 93% και 25 χρόνια για παραγωγή ισχύος 85%. Η μείωση της απόδοσης όμως αντισταθμίζεται με την κατά 10 έως 15% μεγαλύτερη απόδοση που έχουν τα πάρκα στη νότια Ελλάδα και έως 20% στην Κρήτη, σε σχέση με το τυπικό ηλιακό δυναμικό και τις μελέτες. Ένας σημαντικός γρίφος που υπάρχει, είναι ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος που αφορά τα φωτοβολταϊκά. Το εθνικό σχέδιο δράσης για τις ΑΠΕ που κατέθεσε το ΥΠΕΚΑ πρόσφατα, προτείνει στόχο για τα φωτοβολταϊκά 2.567 MW το 2020. Ήδη μέχρι σήμερα στη ΡΑΕ έχουν κατατεθεί αιτήσεις για 3700 MWp εκ των οποίων εκτιμάται ότι μπορούν να υλοποιηθούν περί τα 2.000-2.500 MWp. Άρα με την πρόταση του ΥΠΕΚΑ σχεδόν κλειδώνει ο ηλεκτρικός χώρος άμεσα με τις υπάρχουσες αιτήσεις αν δεν υπάρξει διόρθωση του στόχου. Εν τω μεταξύ η ΡΑΕ ακόμη δεν έχει αποσαφηνίσει πόσος είναι ο ελεύθερος ηλεκτρικός χώρος για φωτοβολταϊκά ανά περιφέρεια. Το σημαντικό είναι ότι οι ενώσεις έχουν προχωρήσει στη δημιουργία υποστηρικτικών- μελετητικών γραφείων και έχοντας γίνει πρόσφατα η ψηφιοποίηση μπορούν άμεσα και με ελάχιστο κόστος για τους αγρότες να προχωρήσουν στην επενδυτική πρόταση. Δε θα πρέπει όμως οι ενώσεις να λειτουργήσουν ως κερδοσκοπικά μελετητικά γραφεία και να ζητούν 4 -5 χιλιάδες ευρώ για τη σύνταξη φακέλου και την αδειοδότηση. Ένα ποσό της τάξης των χιλίων ευρώ, θα ήταν αρκετό για τις γραφειοκρατικές εργασίες που είναι αναγκαίες, και που θα αφήσει και κέρδος στις ενώσεις και δε θα κοστίσει υπερβολικά στους αγρότες. Ακόμη δεν υπάρχει το πλαίσιο που κινούνται οι ενώσεις σε σχέση με τις διαδικασίες στο site της ΠΑΣΕΓΕΣ, κάτι το οποίο θα μείωνε το χρόνο για αρκετούς αγρότες – χρήστες του διαδικτύου. Μια σημαντική παράμετρο κοινωνικής δικαιοσύνης θα ήταν να μπορούν να έχουν προτεραιότητα στην κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου οι αδύναμοι, οικονομικά αγρότες και οι οικογένειές τους. Το ερωτηματικό που υπάρχει πέραν όσων αναφέρονται στο άρθρο είναι ότι στη σύμβαση με το ΔΕΣΜΗΕ, δεν αναφέρεται πουθενά ότι πρέπει να παραλαμβάνει η ΔΕΗ όλο το ρεύμα που παράγει η εγκατάσταση. Βέβαια δεν αναφέρει και πουθενά ότι θα παίρνει μόνο ένα μέρος. Επίσης σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα με το μετασχηματιστεί που βάζει η ΔΕΗ να υπάρξει "κόφτης" ροής ρεύματος από την εγκατάσταση στον μετασχηματιστή. Εν κατακλείδι σαφώς είναι ένα σεβαστό εισόδημα για τους αγρότες, και αλλάζει ταυτόχρονα και τον οικονομικό χάρτη της επαρχίας προς το καλύτερο. Χρειάζεται όμως προσοχή. Σίγουρα μιλάμε για αναδιανομή πλούτου προς τους ασθενέστερους και την επαρχία για πρώτη φορά στην Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια, αν γίνει σωστά.

Πηγή: ellines-energoi-polites