Καταρρέουν παραγωγή και αγροτικό εισόδημα

Το αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα μειώθηκε την τελευταία δεκαετία κατά 24%, σύμφωνα με την κοινοτική επίτροπο κ. Μπόελ, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος για την Ε.Ε.-27 αυξήθηκε κατά 5%. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η αιτία για το παράδοξο αυτό σχετίζεται με την όλο και λιγότερο ανταγωνιστική εικόνα της ελληνικής γεωργίας προς τα έξω, που επιδεινώθηκε από το 2006 και μετά, με την πλήρη αποσύνδεση των κοινοτικών ενισχύσεων από την παραγωγή (νέα ΚΑΠ). Ενώ άλλες χώρες της Ε.Ε. στράφηκαν σε εναλλακτικές καλλιέργειες, τα προϊόντα βάσης της ελληνικής γεωργίας παρέμειναν τα ίδια με εκείνα της δεκαετίας του ΄80 (βαμβάκι, ελαιόλαδο, σιτηρά), τα οποία είναι μεν της ίδιας ποιότητας με αυτά τρίτων χωρών, αλλά πολύ ακριβότερα. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο, σύμφωνα πάντα με την Κομισιόν, το ελληνικό αγροτικό εισόδημα να εξαρτάται όλο και περισσότερο από τις επιδοτήσεις της ΚΑΠ, όταν τα ποσοστά συνεισφοράς των γεωργικών επιδοτήσεων στα εισοδήματα άλλων αγροτικών οικονομιών της Ε.Ε. μειώνονται. Από 27% που αναλογούσε το μερίδιο των επιδοτήσεων στο αγροτικό εισόδημα της Ελλάδας το 1996, έφτασε στο 39% το 2007, όταν στο Βέλγιο και στην Ολλανδία κυμαίνεται πλέον στο 16%, ενώ στη γειτονική Ρουμανία δεν υπερβαίνει το 9%. Το συμπέρασμα επομένως είναι ότι όσο θα συρρικνώνονται οι επιδοτήσεις (σκέψεις υπάρχουν ώστε από το 2013 να καταργηθούν εντελώς) τόσο θα μειώνεται και το ελληνικό αγροτικό εισόδημα.
Η δυστοκία προώθησης στις ξένες αγορές πολλών ελληνικών προϊόντων, σε συνδυασμό με το νέο τοπίο που καθιέρωσε η νέα ΚΑΠ, είχαν σαν αποτέλεσμα από το 2006 να καταγράφεται μια αυξανόμενη τάση εγκατάλειψης του αγροτικού τομέα. Περίπου 20.000 γεωργοί και κτηνοτρόφοι το 2007, και άλλοι τόσοι το 2006 αναζήτησαν την τύχη τους σε άλλους τομείς, ενώ το φρένο στη φυγή που παρατηρήθηκε το 2008 ήταν μάλλον συγκυριακό καθώς είχε να κάνει με την εκτίναξη που παρατηρήθηκε στις τιμές πολλών προϊόντων στις διεθνείς αγορές, δελεάζοντας τους παραγωγούς παγκοσμίως. Σωρευτικά μέσα στην τελευταία δεκαετία ο αγροτικός πληθυσμός, από το 17% των απασχολουμένων στη χώρα, έπεσε στο 10,9%, και αριθμεί κάτι λιγότερο από 500.000 οικογένειες. Πέραν των δομικών αδυναμιών, οι Έλληνες αγρότες πλήττονται από τη ραγδαία αύξηση του κόστους παραγωγής (πετρέλαιο, φυτοφάρμακα, λιπάσματα) που αυξήθηκε στη δεκαετία κατά 22% έναντι χαμηλότερων ποσοστών σε άλλες χώρες, γεγονός που σχετίζεται με την αδιαφανή συχνά λειτουργία της αγοράς, αλλά και τη δράση καρτέλ και μεσαζόντων στο κύκλωμα παραγωγής και διακίνησης προϊόντων και τροφίμων. Σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία της ΠΑΣΕΓΕΣ, η ψαλίδα τιμών καταναλωτού και παραγωγού στο αλεύρι φτάνει το 650%, στο ρύζι το 324%, στη ζάχαρη το 265%, στο χύμα κρασί το 378%, στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο το 239%, στο μέλι το 314%, κ.ο.κ.
Το μεγάλο σοκ για τους Έλληνες αγρότες ήρθε στο β΄ εξάμηνο του 2008, όταν λόγω της κρίσης οι τιμές των αγροτικών προϊόντων που μέχρι εκείνη τη στιγμή τούς είχαν αποφέρει σημαντικά έσοδα, άρχισαν να καταρρέουν. Το ιδιότυπο «χρηματιστήριο» τιμών που στήθηκε το 2007 γύρω από τα δημητριακά είχε σαν αποτέλεσμα να στραφούν μαζικά στα συγκεκριμένα προϊόντα χιλιάδες Έλληνες παραγωγοί (από άλλες καλλιέργειες, π.χ. τα καπνά και το βαμβάκι). Το 2008 όμως, όταν λόγω της υπερβάλλουσας προσφοράς αλλά και της διεθνούς οικονομικής κρίσης οι διεθνείς τιμές των δημητριακών, όπως και του συνόλου σχεδόν των εμπορευμάτων, πήραν τη μεγάλη βουτιά στα χρηματιστήρια, η εναλλαγή συναισθημάτων στον αγροτικό κόσμο ήταν δίχως προηγούμενο.
Από τα 22 ευρώ το στρέμμα το 2007, η εμπορική τιμή του καλαμποκιού έπεσε πέρυσι στα 15 ευρώ ή και χαμηλότερα. Για παράδειγμα παραγωγός που καλλιέργησε 100 ιδιόκτητα ποτιστικά στρέμματα με καλαμπόκι το 2008, επιτυγχάνοντας μέση απόδοση 1.000 κιλών ανά στρέμμα, για κάθε ένα ευρώ που έπεφτε η εμπορική του τιμή, έχανε 1.500 ευρώ. Αλλά και συνολικά στο 11μηνο του 2008 το αγροτικό εισόδημα μειώθηκε σε ετήσια βάση κατά 4,6%, έναντι αύξησης 15,5% στο 11μηνο του 2007 (στοιχεία Στατιστικής).

Πηγή: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ